Dassen Banden, Velgen, Uitlijnen en Balanceren


Erkend
Vaco-lid

Thorvaldsenlaan 16 Tel: 040 – 243 43 58 of 040 - 243 67 31
5623 BN Eindhoven Fax: 040 – 243 07 71

 

 

 

 

Uitlijnen

Is een proces waar veel te vaak te licht over wordt gedacht. Wanneer een auto is uitgelijnd dan staan de wielen voor en achter in één lijn, afgemeten en afgesteld vanuit de hartlijn van de auto. Het hart van de as is het uitgangspunt van waaruit men stelt.

Een goed uitgelijnde auto ´loopt´ ook prima, trekt niet naar links of rechts en stuurt gemakkelijk. In Nederland zijn de meeste autowegen toch redelijk goed van kwaliteit en wanneer je het stuur even loslaat zal een goed uitgelijnde auto gewoon rechtdoor blijven rijden.

Is uitlijnen dan zo noodzakelijk? Jawel! Uitlijnen ´maakt´ de auto. Een 626 die niet is uitgelijnd en ook nog eens de verkeerde of verschillende banden heeft; dat maakt al gauw dat ie rijdt als een zeepkist. Uitlijnen bespaart banden maar ook brandstof en voorkomt andere onnodige slijtage aan lagers en/of carrosserie. Wanneer de auto niet is gelijnd dan ontstaat er binnen een mum van tijd een slijtrand op de band en bij de APK-keuring kun je een negatief briefje verwachten.

Uitlijnen is nog altijd goedkoper dan één enkele goede band en je hebt het probleem ook meteen opgelost voor je nieuwe banden. Voordeel genoeg dus.

Uitlijnen is ook een vak op zich, het vereist inzicht, accuratesse en bovenal het belangrijkste, de feeling. Al lijn je een auto nog zo goed uit, wanneer je het niet in je hebt krijg je ´m nooit zo op de weg dat je kunt zeggen… dit zit! Dit stuurt! Dit gaat!

De firma Dassen in Eindhoven is één van de bekendste van Nederland. Ze wisselen banden, lijnen alles uit wat ook maar wielen heeft en zijn specialisten in de ook wat duurdere merken. Zo hebben ze Aston Martin, Jaguar en Ferrari maar bijvoorbeeld ook Bentley of Rolls Royce.

Reden te meer om maar eens naar zo´n station te gaan en mijn kop eens onder die kraan te steken.

Specialisten in dit vak zijn Johan en Willem. Willem is in 2002 met pensioen gegaan na meer dan 30 jaar bij de firma gewerkt te hebben. Hij nam de laatste jaren de bijzondere auto´s voor zijn rekening. Johan neemt nu deze auto's onder handen. Hieronder werkt hij, zoals je kunt zien, aan mijn auto.

Ik zal proberen het proces in stappen te beschrijven.

De auto gaat de brug op en ondertussen zoekt hij in de computer een speciaal programma voor de 4WS. Nadat alle banden op spanning zijn gebracht (belangrijk i.v.m. wagenhoogte) worden de camera's op de wielen bevestigd.

 

De camera´s moeten worden uitgeslingerd (nodig om de camera´s te kalibreren aan de auto). Nadat de auto volledig is uitgeslingerd, volgt het voor en achter inveren. Met behulp van de camera´s meten zij de hartlijn onder de auto door. De complete wielophanging wordt gecontroleerd en indien er iets kapot is, dan gaat het uitlijnen gewoon niet door tenzij de klant in overleg op advies het goedkeurt. Dit vind je dan ook altijd op de bon terug.

Wanneer een stuurhoes moet worden vervangen dan wordt de stuurstang gedemonteerd en raak je namelijk de afstelling van het uitlijnen kwijt. Overdreven kan gezegd worden dat dan je auto de weg afrijdt wanneer dit niet goed zit.

Negatieve sporing heet uitspoor en positieve heet toespoor (foto).


Vervolgens wordt de sporing op scherm verdeelt en wielen recht vooruit gezet.

Het is nogal een voorbereiding om een auto uit te lijnen, maar het is ook niet niks.

Nu worden de camera’s waterpas gedraaid en vastgezet. Remmen vastzetten en de askanteling gemeten. Dit kun je vergelijken met een voorvork van een fiets.
voorover = negatief / achterover = positief
Inmiddels nog steeds geen tijd voor koffie dus.

Op grond van de gegevens van de computer (die zij dus van Mazda krijgen) wordt gekeken of mijn auto nog aan al die waarden voldoen. Ik had een kromme schokdemper die ik moest vervangen en mijn aandrijfashoezen moesten worden vernieuwd, dus afwijking was er gegarandeerd!

Schokdempers kantelen bij belasting. Om de wielvlucht gelijk te krijgen bij belasting moet de chauffeur er in. (Kwestie van kennis en vakmanschap. Dit staat onder andere mooi niet in de boeken.) Dus dan is het zonder chauffeur ongelijk.
De auto wordt van de rem af gehaald en inveren met die handel. Daarna stuur recht zetten en vast. Motor even laten lopen i.v.m. de stuurbekrachtiging. Sensoren controleren of ze waterpas staan. Uiteraard voor alle 4 de wielen.
Einde inregelen, nu kan het afstellen pas beginnen.

Eerst wordt de sporing achter afgesteld en daarna die van de voorwielen. Een auto stuurt namelijk vanuit de stand van de achterwielen. Het klinkt echt wel vreemd maar wanneer je logisch nadenkt dan klopt dit precies.

Als jou achterwielen namelijk scheef staan dan loopt jou auto van de weg af. Jij corrigeert dit door aan jou stuur te trekken en daardoor komt jou stuur scheef in de auto te staan. Wanneer jou stuur dus scheef staat moet je de auto laten uitlijnen.

Wanneer je dit werk al een aantal jaren doet dan constateer je ook dat de meeste fabriekswaarden niet de beste zijn. Zo vernam ik van Johan dat er naast de standaard opgegeven fabriekswaarden ook waarden zijn die niet meegenomen worden. Met name die van rij en –afstelervaring. Een auto komt standaard uit de fabriek en daar wordt geen rekening gehouden met het type velg wat de burger er onder heeft hangen.
Het remmen, gewicht voor in, soort van rijgedrag, het type band enz.. spelen in deze ook een grote rol. Wanneer je jouw auto hebt uitgebouwd, verlaagd en verbreed dan kloppen er van al die waarden niets meer en aan je auto wordt als het ware getrokken.
Hondaatjes, Golfjes enz.. zien er leuk uit maar scheuren in het subframe komen wel degelijk voor.

Nadat de auto is uitgelijnd wordt er een proefritje gereden.

Uitbalanceren

Uitbalanceren is ook noodzakelijk maar staat toch los van uitlijnen. Bij het uitbalanceren neemt men het wiel persoonlijk onderhanden. Hierbij wordt het slingeren van de velg en band op elkaar afgestemd. Wanneer jou stuur dus trilt, ongeacht bij welke snelheid, dan moet het worden uitgebalanceerd.

Stikstof

Vervolgens wees Johan mij op het gebruik van stikstof in de banden. Ik had er natuurlijk wel van gehoord maar hechte er verder niet zoveel waarde aan. Voordeel is dat de band nu langer en beter op spanning blijft en minder lawaai maakt tijdens de rit (lucht geeft trillingen namelijk veel beter door). Door die constante spanning blijft het rijgedrag rustiger. Met het uitlijnen erbij levert dit natuurlijk brandstofbesparing op, zeker op grotere afstanden. Een auto die van zichzelf goed loopt behoeft geen energie om getrokken te worden.
Ik had dit dus gedaan en het bevalt me gewoonweg prima. Voor die 12 Euro per vier banden hoef je dit niet te laten.
Ook voor mensen die eens wat harder rijden is dit zeker een aanrader. Stikstof wordt al jaren in de racerij gebruikt omdat het minder gevoelig is voor temperatuur.

LET OP:

Wanneer je dus flink tegen trottoirbanden rijd, ooit een ongeluk hebt gehad of je hoezen zijn vernieuwd dan is het raadzaam om je auto te laten uitlijnen.
Wanneer je auto de laatste 2 jaar niet is uitgelijnd dan is dit artikel niet voor niets geweest.

Willem

Omwille van het feit dat Willem in november 2003 is gestopt met uitlijnen, wil ik ´m toch graag even naar voren halen. Willem werkte heel vroeger al met auto´s. Voor hem was het niet zozeer de motor die zijn aandacht trok maar meer het stuurwerk van de auto. 4-assers, 6-assers, alles moest recht lopen en sturen is een kunst. Dat kun je wel zeggen ja. Lompweg overal doorheen rammen is geen kunst aan maar om een stukje grof techniek fijn af te kunnen stellen is een heel ander verhaal.
De uitdaging lag bij Willem toch nog wel een beetje in herstelwerkzaamheden. ´Hoe tover ik het zo dat een kromme auto recht de weg op rolt?´ Een vraag die vaak in zijn hoofd moet hebben gerammeld.

Willem heeft bij diverse bedrijven gewerkt, het laatste station is Dassen waar hij meer dan 30 jaar heeft gewerkt. Van schadeherstel tot hoogwaardig techniek. Het moge gezegd worden, er kwamen bedrijven speciaal voor Willem! Naast zijn werk wist hij ook als geen ander goede contacten te leggen, was bijzonder klantvriendelijk en zei je ook direct waar het aan schortte. De laatste jaren deed hij de bijzondere sportauto´s maar liet daarnaast geen enkele auto staan. "Alles kan worden uitgelijnd!", zei ie met brede lach. "Alles?", zei ik met gefronste wenkbrauwen? "Dan vind ik wel een manier.", zei ie, "Maar gesteld wordt ie!"

De wereld van professionals is erg klein. Willem was min of meer het gezicht van Dassen. In de autowereld kennen ze hem allemaal. Gesprekken met hobbyisten leveren leuke anekdotes op. Het schijnt zelfs dat hij de APK-controleput nog heeft gebouwd bij ons allerbekende station Friezenkamp. Ze kennen hem echt allemaal, van de Eindhovense radiateurenfabriek, de Eindhovense Carrosseriefabriek tot aan de grootste hobbyist in een Ford Kanon uit de sloop van de jaren 50. Bovenstaande toont aan dat Willem een historisch figuur was in de autowereld die we zullen moeten missen. 

Dassen zou dassen niet zijn zonder Bert Dassen. Bert zit nu op dit moment al 34 jaar in het vak, heeft zijn hokkie omgetoverd tot een stabiel, strak en drukbezet bedrijf en staat met beide benen stevig op de gronden van Eindhoven. Inmiddels werken er zo´n 14 man. Dat is ook wel iets om bij stil te staan. Het is inderdaad zo dat ik, nu ik er al een paar keer ben geweest, ik de zaken meer over zie en begin te begrijpen. Ik had nu ook toestemming overal te mogen komen en te fotograferen. Je houdt het hier niet voor mogelijk. Ze hebben een enorme voorraad banden, doen ook vrachtwagens en aanhangers. Nee, dit is niet zomaar een soort van bandencentrale en ´hang het maar aan die bak´ -principe.
Het zijn op en top vaklui die hun vak uitstekend verstaan.

Rechts een foto uit hun schitterende voorraad velgen. Je bent liefhebber of je bent het niet. Voor ieder wel wat wils.

Na het uitbalanceren kan er ook nog aan de auto worden uitgebalanceerd. Deze vorm van balanceren is veel beter daar er ook rekening wordt gehouden met de afwijking in de naaf of trommel.
Nadeel is echter wel dat je de wielen niet meer kunt omwisselen.

Dat banden niet altijd even gemakkelijk erop gaan toonde eigenlijk het vervolg van deze foto. Helaas, het rolletje was toen al vol.  Dassen verkoopt naast autobanden ook velgen, speciale velgen, custom made velgen en daar horen ook weer de speciale wensen van de klanten bij. Bert heeft altijd gezegd dat alles moet kunnen, dus ook zijn personeel dat hier stoeit naar een manier om een klein plat bandje op een 19 inch velg te draaien.

Wanneer je specialist wil zijn moet je je ook als een specialist gedragen en niet kijken op een bandje meer of minder. Vele soorten autos, vele soorten varianten dan ook vele soorten banden op voorraad. Zelden dat ze een type band niet op voorraad hebben en wanneer het lot tart dan hebben ze binnen 24 uur de gewenste band alsnog in huis.

Het kantoor van Bert. Volgens mij dateert dit nog uit de jaren 70. Prima, doet ook inderdaad aan dat je met oude rotten uit het vak te maken hebt, wat nu ook zo is.

Een mooi interieur merkt de klant niet als ie na 20 minuten buiten staat. Gebruik van goed apparatuur wel!

Het is niet altijd even gemakkelijk. Overleg is noodzakelijk om de beste kwaliteiten naar boven te krijgen. Voor beide heren is het ieder keer weer een uitdaging om de auto weer strak op de weg te krijgen.

Dassen Banden, Velgen, Uitlijnen en Balanceren


Erkend
Vaco-lid

Thorvaldsenlaan 16 Tel: 040 – 243 43 58 of 040 - 243 67 31
5623 BN Eindhoven Fax: 040 – 243 07 71